Hezkidetzako komunitatearen proiektuaren hartzaile zuzenak eta zeharkakoak Portugaleteko adingabeen inguruko hezkuntza formalaren (ikastetxeak) eta ez-formalaren (eskaut eta aisialdiko taldeak) esparruan parte hartzen duten hezkuntza-eragileak izango dira.
| Hezitzaileak | Adingabekoak (6-12 urte) | Gurasoak |
| Hezkuntza Formala A. Irakaslegoa – LH B. Ikastetxeko Hezkidetza arduraduna | Hezkuntza Formala Portugaleteko ikastetxeetako umeak (6-12 urte) | Herriko gurasoak |
| Hezkuntza ez formala Astialdi eta eskaut taldeen begiraleak | Hezkuntza ez formala Astialdi eta eskaut taldetako umeak (6-12 urte) | Portugaleteko ikastetxeetako GURASO ELKARTEAK |
HEZITZAILEAK
Irakaslegoa
Irakasleak funtsezko eragileak dira espazio formalean balioak, jokabideak, gaitasunak eta jarrerak transmititzeko. Irakasleak dira, ziurrenik, denbora gehiena adingabeekin egoten diren eragileak, eta, beraz, eragin zuzena dute haurren egunean. Garrantzitsua da adieraztea lan arduratsua, gogoetatsua eta etengabea egiten ez duten irakasleek rol eta estereotipo sexistak errepikatzen jarraitzen dutela, bai erabiltzen dituzten materialetan, bai adingabeekiko portaeran eta jokabidean. Hausnarketa- eta eraldaketa-lana egiten duten irakasleek hezkidetza-laguntza egingo dute, bai ikasleekin, bai hezkuntza-komunitate osoarekin, familia-komunitatearekin eta adingabeen egiturekin.
Hezkuntza-sistemak berdintasunaren, justizia sozialaren, aniztasunarekiko errespetuaren eta inklusioaren balioak sustatzen dituen egitura izan behar du. Horregatik, irakasleak, sistema horren parte aktibo eta protagonista izanik, hezkuntza-balio duxoen transmisioan parte aktiboa izan behar du.
Irakasleek, batzuetan, ia konturatu gabe erabiltzen dute material sexista. Sentsibilizazio-lanari, hausnarketari eta hezkidetzako tresnei esker, irakasleek beren curriculum eta balioei erantzuten dieten hezkidetzako tresnak garatu ahal izango dituzte. Horrela, euskal hezkuntza-sistemarako hezkidetzako II. planak berdintasunera eta tratu egokira bidean proposatutako hezkidetzako zutabeei erantzungo diete.
Begiraleak
Espazio ez-formala espazio ezin hobea da jolasaren eta aisialdiko eta denbora libreko dinamiken bidez heziketa osatzailea eta balio, jarrera eta portaera hezkidetzaileak sustatzeko adin goiztiarretatik, naturaltasunetik, parte-hartzetik, askotariko jolas eta hausnarketetatik.
Balioen sistema heteropatriarkalak egiten duen hierarkizazioa jolasetan eta aisialdiko elkarte, kolektibo eta taldeen funtzionamenduaren egunerokotasunean islatzen da, hainbat mekanismoren bidez; begiraleen jarrerak, bultzatzen diren balio maskulinoak, kiroletan eta gainerako jardueretan espazio informalen erabilera eta banaketa, erabiltzen diren jolas eta jostailuak, erabiltzen diren ipuin eta testuetan dauden estereotipo sexistak,
Emakumeek eta gizonek taldeak proposatutako kiroletan, jai eta jarduera tradizionaletan eta sexismoaren erreprodukzioan duten partaidetza desberdina da. Detektatu, aztertu eta eraldatu beharreko alderdietako batzuk dira, adingabeek egunerokotasunaren bidez hezten dituzten eguneroko balio sexistei erantzun ahal izateko.
Zehazki, haientzako proposamena (jardueren atalean garatuak):
Hezkuntza formala:
A. Lehen Hezkuntzako irakasleak, oro har:
- Prestakuntza, blogeko hezkidetza-materialen bidez.
- Ikastetxeko zalantzetan, hausnarketetan eta hezkidetza-planteamenduak abian jartzean laguntzea.
B. ikastetxeko hezkidetza-arduraduna:
- Parte hartzen duten hezkidetzako arduradunen arteko zubi-lana egitea
Hezkuntza ez-formala:
- Monitoreei zuzendutako hezkuntza-aisialdiko hezkidetza prestakuntza.
- Landu beharreko hezkidetza-materialak azaltzea eta hausnartzea.
- Orientazioa prebentzioan eta indarkeria matxistan.
ADINGABEKOAK (6-12 urte)
Adin txikikoak, sozializazio-prozesuan, ikasgelan askotan espazio etsaiak eta bortitzak aurkitzen dituzte. Garrantzitsua da curriculumean eta ezkutuko curriculumean zuzenean eta modu jarraituan lan egitea.
Adingabeek rol eta estereotipo sexistak erreproduzitzen dituzte, bai ikasgelan, bai ikasgelatik kanpo, bai jolastokian, eta, horregatik, garrantzitsua da beraiek ikastea jokabide horiek hautematen, aztertu eta eraldatzeko. Horretarako, ezinbestekoa da emozioak zeharkatuko dituen lan bat egitea eta, haien bizi-beharretatik abiatuta, banakako eta taldeko eraldaketa-tresnez hornitzea.
Beraz, garrantzitsua da adingabeek ikuspegi eta balio sexistak sustatzen dituzten material, dinamika eta material pedagogikoak praktikaren bidez detektatzeko gaitasuna garatzea.
Hezkidetzako lan pedagogiko baten bidez, adingabeek beren hurbileko eta eguneroko espazioetan indarkeria matxistako egoerak antzematen ikasiko dute, eta pribilegioak galtzeko orduan dituzten erresistentziak aztertuko dituzte, bai eta bizitako zapalkuntza desberdinak ere; beraz, adingabeen ikuspegia zabalduko dugu, eta adingabeengan jarrera kritikoa eta eraldatzailea sustatuko dugu, haiek izango baitira, ingurunea aztertu ondoren, gogoeta egingo duten hezkidetzako eragile bihurtuko direnak. Horretarako, Portugaleteko gazteen konexio-sare bat izango dute, aztertu dutena eta hobetzeko ideiak azaltzeko.
Zehazki, haientzako proposamena (jardueren atalean garatuak):
Hezkuntza formala:
- Lehen Hezkuntzako hiru zikloetan irakasleek haiekin eta beren kabuz garatu beharreko hezkidetza-materialak.
- “Gazte agente moreak” taldeak sortzea eta garatzea Lehen Hezkuntzako 5 eta 6an.
Hezkuntza ez-formala:
- Monitoreek eta beraiek adin talde eta adar desberdinetan garatu beharreko hezkidetza-materialak.
- “Gazte agente moreak” 10-12 eta 12-14 adinetan, aisialdiko eta denbora libreko espazioa modu hezkidetzailean azter dezaten.
- Portugaleteko “gazte agente moreak” taldeen arteko topaketa.
FAMILIAK
Familiak funtsezkoak dira eta adingabeen sozializazioan parte hartzen duten lehenak dira. Familiek, adin goiztiarrenetik, rol eta estereotipo sexistak susta ditzakete edo hezkidetza-balioak susta ditzakete. Garrantzitsua da senitartekoek, inguratzen dituen errealitateaz jabetzea, beren adingabeek eta ingurukoek bizi dituzten zuzeneko eta zeharkako indarkeriez jabetzea eta haiekiko erantzunean aktiboki parte hartzea.
Familiek ikastetxean egiten den hezkidetza-prozesua lagundu behar dute. Horretarako, garrantzitsua da bi aldeek hausnarketa-lan bateratua egitea (espazio misto eta bereizietan), bi aldeek aldi berean gara dezaten adingabeei hezkidetza-prozesu horretan laguntzea.
Sentsibilizazio- eta hausnarketa-lan baten bidez, haurrekin batera lan egiteaz gain, garrantzitsua da familiek prisma aldatzea eta praktikak aldatzea (jolasak eta jostailuak, arropa, elkarrizketa informalak).
Zehazki, familientzako proposamena (jardueren atalean garatuak):
A. udalerriko familiak: hezkidetzari buruzko 3 prestakuntza-saio
B. Portugaleteko ikastetxeetako guraso-elkarteak
• Errealitatea aztertzea.
• Guraso-elkarteak garatu beharreko hezkidetza-proposamenak abian jartzea.
• Ebaluazioa eta hobekuntza-proposamena