Familiak Agente Moreak
Familiak funtsezkoak dira eta adingabeen sozializazioan parte hartzen duten lehen agenteak dira. Familiek, adin goiztiarrenetik, rol eta estereotipo sexistak susta ditzakete edo hezkidetza-balioak susta ditzakete. Garrantzitsua da familiakoek inguruan duten errealitateaz jabetzea, adingabeek eta ingurukoek bizi dituzten indarkeria zuzen eta zeharkakoez jabetzea eta horiekiko erantzunean aktiboki parte hartzea.
2020tik Talde bat sortzea lortu dugu, online bileren bidez (4-5 bilera). Hasieran, 5 ama ziren proiektuarekin hasi zirenak, eta behin proiektua garatuz joan eta proposamenak egiten joan direnean, ama berriak batu dira, 9 partaideko taldea izatera iritsi arte.
Askotan zaila da denok batera elkartzea, egiten dituzten zeregin eta lan, zainketa, kontziliazio eta abarren kopuruagatik. Horrek zaildu egiten da guztion parte-hartze aktiboa, behar duten akonpainamendua eta harreta emanez. Hala ere, urte honetan, taldea mantendu egin da eta hainbat proposamen egitea lortu dute.
Arrakastarik handiena lortu duen proposamena bideo familia agente morea izan da. Bertan, beren seme-alaben parte-hartzearen bidez, helduek dituzten jokabide matxistei buruzko hausnarketa egiten dute. Bideoa dena edo arrakastatsua izan da, 1.000erreprodukzio baino gehiago izanez.
https://www.youtube.com/watch?v=o6i8Seo_Un4
Talde horrekin aurrez aurreko topaketa bat egitea lortu da. Bertan, ikastaroa ebaluatu genuen, sexismoa non erreproduzitzen zuten aztertu zuten eta zer puntu hobetu eta zeinetan sakondu adostu zuten.
Zehazki, familientzako gure proposamena (jardueren atalean garatuak):
• Errealitatearen azterketa: behaketa fitca bat erabiliz, bakoitzak bere ikastetxean, parkean eta bere inguruko errealitatea behatu zuten.
• IGEak garatu beharreko hezkidetza-proposamenak abian jartzea: guztien artean proposamen ezberdinak egin dituzte, deigarriena eta arrakastatsuena familien bideoa izan zen:
Beste familien artean, beraien dekalogoa kontatzen ari zen familia agente morearen bideoak ere oihartzuna izan zuen.
Martxoak 8, amak atera ziren, beraien errebindikazio zehatzak egiten bideo batean eta portugaleteko aisialdi sareko sare sozialetara igo genituen.
• Ebaluazioa eta hobekuntzen proposamena. Ebaluazioa modu presentzialean egin zen merkatuan, eta denen artean indarkeria matxisten analisia eta datorren ikasturterako hobekuntza-proposamenak egin ziren.
Kurtso honen hasieran hainbat ekintza proposatu dituzte. Hor doaz proposatutakoa:
Hizkuntza inklusiboa: aurreko ikasturtean lan egitea garrantzitsutzat jotzen zuten atal bat da hau. Izan ere, familiek berek barneratuta dute hizkuntza androzentriko unibertsala. Horregatik, idazkera aldatzen hasi behar dute. Horretarako, honako hau proposatu dute:
1. Ikastetxeetatik bidaltzen dizkieten dokumentuak berrikustea, zer hizkuntzatan idatzita dauden ikusteko.
2. Haiek bidaltzen dituzten dokumentuak berrikustea, bai Gurasoen Elkartetik bai OOGtik, hizkuntza inklusiboan dauden ala ez ikusteko
3. Hizkuntza inklusiboan eta askotarikoan idazteko formula berriak eta onak irakasten dituen dokumentu bat begiratzea
4. Aititeek eta amamek neskekin erabiltzen duten hizkuntza behatzea. Batzuetan, neskei maskulinoan hitz egiten dietela ikusi dute. Oraindik ez da ekintza zehatzik atera hori lantzeko, baina begiratu egin daiteke.
5. Jokoan hizkuntza inklusiboa erabiltzea. Jolasean barneratzen dute gehien. Esparru horretan adi egotea.
Zereginak:
– Bidaltzen dizkiguten eta bidaltzen ditugun dokumentuak eta e-mailak berrikustea (hezkidetzako arduradun bakoitza, ikastetxe bakoitzeko familia agente morea)
– Hizkuntza inklusiboa dokumentua begiratzea (itsasoak informazioa eta prestakuntza bidaltzen ditu)
– Galdetegi bat, hizkuntza ondo erabiltzen ari garen ala ez ikusteko inkesta (Itsasok agintzen du)
Espazio ekitatiboak: haurrak eta adin berantiarragoetan gehiago direla espazio nagusia hartzen dutenak gogoetatik abiatzen da, batez ere bultzatzeko, elkar kolpatzeko edo maskulinitate hegemonikoa egikaritzeko, baita kirolak, saskibaloia eta futbola egiteko ere. Neskak izkinetan geratzen diren bitartean, beren artean hitz egiten dute protagonista izan gabe eta espazio nagusia okupatu gabe. Luze eta zabal hitz egiten dute patioak dinamizatzeko beharraz, haurrak protagonista izateaz, dinamizazio horretan lagunduko dieten irakasleak egoteaz, lehiakortasuna eta indarra sustatuko ez duten jolasak egiteaz eta beste ikaskuntza batzuk bultzatuko dituzten jolasak egiteaz, hala nola, kooperatibotasuna, pentsamendua, elkarrekiko laguntza eta neska-mutilen arteko harremanak. Jolastokian egiten dutena, gero parkera eramaten dutela pentsatzen dute, eta eskolako patioan beste jolas batzuk ikasi eta beraiek dinamizatuko balute, parkera eramango luketela. Horretarako, honako hau proposatu dute:
1. Joko ez-sexisten zerrenda egitea. Antzinako jolasak, lankidetzan oinarritzen direnak
2. Familiek, aititeek, amamek joko horiek erakusteko eta azaltzeko bideoak egitea. Hilean erronka bat, non haurrei joko hori egitea proposatzen dieten. Egunero jolas bat edo jarduera mota bat. Bideo horiek aprobetxatu eta hautsi genero-aginduekin, atera daitezela aititeak sokara, zainketa-jokoren bat eginez.
3. Gazte agente morea dinamizatu jolastokiak irakasleen laguntzarekin
4. Patioa dinamizatzeko finantzaketa lortzeko aukerak aztertzea. Agian ezin da egunero, baina astean behin bada ere.
5. Aititeak, amamak edo adineko pertsonak patioa dinamizatzera joan ahal izatea.
Zereginak:
– Jokoen zerrenda egitea
– Joko horiek eginez eta hilabete horretan jokatzera animatuz kargatu daitezkeen pertsonen zerrenda egin, eta deitu egin diogu.
– Bideoak egin ondoren, wasap bidezko zabalkundea egin, mezu elektronikoak bidali ikastetxeari tutoretzan jar dezan, etab. Halaber, ikastetxeek bideoa eskolaren webgunera igo dezakete.
Rol eta mandatu sexistak haustea: dikotomiak betikotzen jarraitzen dutela ikusten dugu, genero oso nabarmena duen gizon emakumea alde guztietan, baina badakigu beste pertsona batzuk ere ari direla hausten agindu horiekin eta identitate heteropatriarkalekin. Beraz, erreferenteak bilatuko ditugu, neska-mutilek eta haurrek beste errealitate batzuk ikus ditzaten. Horretarako, honako hau proposatzen dugu:
1. Gizonezko, emakumezko eta gizonezkoen arteko binarismoarekin hausten duten erreferente ez-bitarrak bilatzea
2. Aniztasunari buruzko kanpaina eta jarduera puntuala prestatzea
3. Ikastetxeei materiala eskaintzea, landu dezaten.
4. Malda, aurrerago egingo da.
• Puntu honetan IÑAUTERIAK, Inauteriak gaia jorratuko da. Nahiz eta amek uste duten hausnarketa bat egin dela ikastetxeetan, batzuetan ia konturatu gabe mozorroen bereizketa betikotzen dugu, adibidez tutu bat super heroia den eta gerriko bat super heroia den jarriz, zergatik egiten dugu hori? Egin nahi den lana izorratzen dugu.
Edo Itsasok hezkidetzako arduradunekin hitz egiten du, landu eta hausnartu dezaten, inauteri sexismorik gabeak lor ditzagun.
Zereginak:
– Erreferenteak bilatzea bideoen, youtuberren, irudien eta gizon eta emakume binarismoarekin hausten duten pertsonen artikuluen bidez.
– Hezkidetzako arduradunekin hitz egin, sexismorik gabeko inauteriak prestatzeko.
Neska-mutilek errespetuan oinarritutako harremanak garatzea: joan den ikasturtean gogoeta egin genuen adinekoak egin ahala, eta mutilak eta neskak urrunduz joan ziren gelako espazioetan, jolastokietan eta parketik eta koadrilatik. Hori gerta ez dadin, amek uste dute garrantzitsua dela txikitatik erlazionatzea, elkarrekin jolastea eta gazte agente morearekin bat egitea. Izan ere, horiek jarri zuten garrantzitsutzat ikastaro hau egiteko, jolastokiak dinamizatzea, neska-mutilek elkarrekin jolas dezaten. Horretarako, honako hau proposatzen dute:
1. Ikastetxetan sortutako bizikidetza-mahaia, non gazte agente moreek parte har dezaketen. Ikasle laguntzaileak izan zitezkeela esan genuen, eta tratu onen eta tratu txarren behatzaile izan daitezela. Neskek nora jo dezaketen, indarkeriaren bat edo botere-harremanen bat ikusten dutenean, eta gero neskek zer gertatzen den aurkezteko eta konponbideak bilatzeko espazio bat egotea. Ikuspegi feministatik, hezkidetzatik.